تحلیل معرفت‌شناسانه استعاره‌های‌مفهومی در زیارت اربعین و دعای ندبه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 طلبۀ سطح4، رشته تفسیر تطبیقی، موسسۀآموزش عالی فاطمه الزهراءعلیها السلام، اصفهان. ایران

2 استادیار گروه حدیث جامعة المصطفی العالمیه قم، ایران

چکیده

استعاره‌های مفهومی ـ از اصول معناشناسی شناختی ـ در زیارتنامه اربعین و دعای ندبه، پیوندی عمیق با یکدیگر دارند، به گونه‌ای که توجه به این پیوند استعاری می‌تواند حرکت آگاهانه و جهت‌دهنده در عمل را به ارمغان آورد و از معرفت، محبت و تبعیت حسینی به معرفت و محبت و تبعیت مهدوی رهنمون سازد و معارف عالی امام‌شناسی را که انتزاعی است، در قالبی ملموس برای همگان روشن‌‌سازد و یگانه بودن این معرفت را نشان دهد. برخی از این استعاره‌ها، که به روش توصیفی،تحلیلی در پژوهش حاضر بر زیارت اربعین و تطبیق آن با استعاره‌ها و مضامین دعای ندبه روشن‌شده‌است عبارت است از:«وارث»، «اسیر کربات»، «نهایت نجات از جهالت و ضلالت»، «نور هدایت»، «حافظ و نگهدارندۀ ستون»؛ «رکن و تکیه‌گاه»؛ «پناهگاه»؛ «نشانه وکلمه تقوا» «نشانه‌های هدایت»؛ «محکمترین دستگیره و حبل الهی»؛ «حجت الهی». این استعاره‌ها مقام ویژۀ اهلبیت، به خصوص امام حسین و امام زمان(ع) را در هدایت مردم از زوایای مختلف تصویرسازی کرده‌است.

کلیدواژه‌ها