رابطه اضطرار و نجات در متن نمایشی: مطالعه موردی قصه حضرت یونس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه ادبیات نمایشی مؤسسه آموزش عالی هنر و اندیشه اسلامی قم

2 سطح چهار حوزه علمیه قم

چکیده

داستان حضرت یونس در قرآن، روندی متفاوت­ از داستان­های پیامبران دارد؛ زیرا بازگوکننده داستان قومی است که به جای نابودی و در هنگامه نزول عذاب، رستگار می­شوند و در موقعیتی غیرمنتظره، به جای قوم ستم‌کار، پیامبرشان بازخواست می­شود و با محصور شدنش در دل نهنگ، در نهایت نجات می‌یابد. این پژوهش، با نگاه روایت‌شناسانه، قصه حضرت یونس را واکاوی کرده و براساس نگرش مراتبی و دیدگاه­های تأویلی تفاسیر و روایات شیعه، درون‌مایه نجات در موقعیت بحرانی و اضطرار را در قصه حضرت یونس مورد بررسی قرار داده است. این داستان، از منظر درون‌مایه نجات و موقعیت بحران و اضطرار، بیش از همیشه مسئله امروز جوامع مختلف در عصر غیبت است. نتایج تحقیق نشان می­دهد به میزانی که اضطرار و موقعیت بحرانی تشدید شود کنش شخصیت موجب بازنمایی بیشتر درون‌مایه نجات در متن نمایشی می­شود. قصه انبیاء به طور عام و قصه حضرت یونس؟ع؟ به طور خاص در بالاترین مرتبه این اضطرار و کنشگری قرار دارد و به همان میزان درون‌مایه نجات در گسترده‌ترین شکل خود در این قصه‌ها بروز می­یابد.

کلیدواژه‌ها