1
دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه علوم و تحقیقات تهران ، ایران.
2
استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور تهران، ایران.
چکیده
در نوشتار حاضر تجلی گفتمان مهدویت در هنر معاصر ایران با تاکید بر تابلو "او خواهد آمد" اثراستاد محمود فرشچیان، هنرمند معاصر ایرانی مورد مطالعه قرار گرفته و چگونگی عینت یافتن مفهوم ظهور منجی در یک اثر هنری با استفاده از روش تحلیل گفتمان، نشان داده می شود. تحلیل گفتمان رهیافتی برای مطالعه گفتمانهای مختلف و بررسی چگونگی شکل‌گیری معنا در فضای گفتمانی یک جامعه است. در این شیوه مجموعه شرایط اجتماعی، زمینه وقوع متن، گفتار، ارتباطات غیرکلامی و روابط میان آن‌ها به‌طور کلی مورد بررسی قرار می گیرد. در این مقاله نیز با استفاده مفاهیم تحلیل گفتمان، چگونگی تأثیرگذاری گفتمان مهدویت به‌عنوان یکی از گفتمانهای اصلی جامعه معاصر ایران بر دیگر گفتمانهای موجود در فضای فرهنگی جامعه، مثل گفتمان هنری، مورد بررسی قرار گرفته و بیان می شود چگونه عناصر تجسمی موجود در تابلو نقاشی "او خواهد آمد" به‌عنوان دالهایی بر مفاهیم عقیدتی و مذهبی مربوط به ظهور منجی دلالت کرده و باورهای عمومی را متجلی می کنند. در این بین سازوکارهای مفصل‌بندی بیناگفتمانی شکل گرفته در این اثر هنری نیز تحلیل خواهند شد.
