دکتری فرهنگ و ارتباطات، مدرس دانشگاه و پژوهشگر ارتباطات و رسانه
چکیده
اگر دین را «فرارَوی» از منیّت، مادیت و موقعیت» تعریف کنیم و با امعان نظر به تعالیم دین مبین اسلام، بُعد شریعت و مسئولیت‌های انسان (در برابر خود، خدا و دیگران) را به این تعریف منضمّ کنیم و با توجه به اینکه دین مبین اسلام، داعیه‌دار هدایت و مدیریت تمام ابعاد زندگی فردی(شخصی) و اجتماعی پیروان خود و نویدبخش آینده روشن برای انسان است؛ آنگاه «عرفی‌شدن» را می‌توان «ماندن در منیت، مادیت و موقعیت، دم غنیمت شمردن» و بالتّبع «فروگاهی نقش هدایتی و مدیریتی دین و آموزه‌های آن در گستره و ابعاد زندگی فردی و اجتماعی پیروان و عدم توجه به آینده موعود و آینده روشن» قلمداد کرد. برای اینکه بدانیم آیا در جامعه ایران احتمال «عرفی‌شدن» از مسیر «سینما» وجود دارد یا نه؟ ناگزیر از اتخاذ تعریفی از «عرفی شدن» و از «دین» بوده و پس از آن گریزی بر مبانی هنر غرب مسیحی مدرن داریم، برای تمهید ورود به بحث «سینما» به‌عنوان رهاورد مدرنیته و غرب و بررسی ماهیت و خاستگاه سکولار آن شدیم. در ادامه این سیر بر اصل «تجسّدگرایی»، «تجسّم‌گرایی»، «قدسیت‌زدایی» و «غیب‌گریزی» در مبانی فلسفه هنر غرب مسیحی واقف شده، ادامه این سیر نزولی را دوره رنسانس و پس از آن در عصر جدید که بر «لذّت‌گرایی» و «رومانتیسم» تاکید دارد؛ پی‌گیر شده و این روند را در راستای عرفی‌شدن دین، فرهنگ و جامعه می‌دانیم.
به نظر می‌رسد با امعان نظر به مبانی فلسفه هنر اسلامی که بر «نفی تجسّد» بلکه بر «تجلّی»، «محاکات از غیب»، «تمثّل» و «وعده آینده روشن» تأکید دارد؛ در جریان سینمای امروزین ایران بدون توجه به این مبانی، خواسته و ناخواسته(یا نادانسته) از آن مبانی تبعیت شده و لاجرم مسیر و جریانِ نه تمهید بر جامعه منتظران، نه موعودگرایی و جامعه موعود مهدویت، بلکه «عرفی‌شدن»حتی در سینمایی که ادعای دینی بودن دارد؛ طیّ می‌شود. این فرایند به دلایل زیر در سینمای ایران اتفاق می‌افتد: 1. عدم توجه به تفاوت بنیادین مبانی فلسفی اسلامی و غربی 2. ماهیت و خواستگاه تصویر و سینما که سکولاراست 3. تاختن بر آموزه‌های دینی که به نوعی پرستیژ و کلاس «روشنفکر» بودن را دارد.
Pathological review of cinemain religious and messianic perspective; Secularization approach of the cinemain Iran (Case study film of “Tala va Mess” (Gold and Copper)
احمدی, ظهیر. (1395). آسیب‌شناسی رسانه سینما از منظر دینی و موعودگرایی؛ محتمل در عرفی‌شدن ایران از مسیر سینما (مطالعه موردی فیلم سینمایی طلا و مس). عصر آدینه, 9(18), 123-160.
MLA
ظهیر احمدی. "آسیب‌شناسی رسانه سینما از منظر دینی و موعودگرایی؛ محتمل در عرفی‌شدن ایران از مسیر سینما (مطالعه موردی فیلم سینمایی طلا و مس)". عصر آدینه, 9, 18, 1395, 123-160.
HARVARD
احمدی, ظهیر. (1395). 'آسیب‌شناسی رسانه سینما از منظر دینی و موعودگرایی؛ محتمل در عرفی‌شدن ایران از مسیر سینما (مطالعه موردی فیلم سینمایی طلا و مس)', عصر آدینه, 9(18), pp. 123-160.
VANCOUVER
احمدی, ظهیر. آسیب‌شناسی رسانه سینما از منظر دینی و موعودگرایی؛ محتمل در عرفی‌شدن ایران از مسیر سینما (مطالعه موردی فیلم سینمایی طلا و مس). عصر آدینه, 1395; 9(18): 123-160.
