استادیار و عضو هیئت علمی و مدیرگروه معارف مجتمع آموزش عالی اسفراین، ایران.
چکیده
شیخ حمزه بن علی اسفراینی از شاعران و نویسندگان قرن نهم هجری قمری است. زمانه وی، مصادف با اوضاع نابه‌سامان بعد از ایلخانان و قبل از شکل‌گیری صفویان می‌باشد. ارتباط با دولت شیعی سربداران و بررسی و تحلیل آثار و اندیشه‌های وی، نشان از تشیع و اندیشه‌های مهدویت در آثار و مخصوصاً دیوان اشعار شیخ می‌باشد. از شیخ آذری آثاری به نظم و نثر باقی‌مانده که مهم‌ترین آن، دیوان اشعار، ارزش بسیاری در تاریخ و ادبیات قرن نهم دارد. از آن‌جا که آثار وی هنوز مورد بررسی و مطالعه قرار نگرفته، شناخته شده نیست. در این میان یکی از ویژگی‌های اصلی قصاید شیخ آذری، جایگاه مدح و منقبت ائمه اطهار: و ارادت خاص و ویژه به امام زمان4 در آنهاست. این پژوهش با تحقیق بر روی نسخه‌های خطی دیوان شیخ آذری به بررسی و شناسایی مفهوم مهدویت و همچنین اندیشه انتظار در آن پرداخته است. بدون شک تحقیق بر آثار ارزشمند این سرزمین در شناخت و معرفی نویسندگان شیعی که در حوزه مهدویت کار کرده اند، قبل از شکل گیری حکومت صفویه کمک شایانی خواهد کرد.
