بازنمایی اسلام و مسلمانان در فیلم فرانسوی «یک پیامبر» بر مبنای نشانه‌شناسی رولان بارت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فرانسه دانشگاه اصفهان، ایران.

2 کارشناس ارشد مطالعات فرانسه دانشگاه اصفهان، ایران.

چکیده

گفتمان اسلام‌هراسی در رابطه میان غرب و جهان اسلام نقش مهمی در ارائه تصویری هراس‌انگیز از اسلام دارد. کشور فرانسه به علت مهاجرت عظیم مسلمانان آفریقایی به آن به ویژه پس از جنگ جهانی دوم بیشتر از کشورهای اروپایی دیگر با این پدیده دست به گریبان است. این تحقیق در نظر دارد به بررسی بازنمایی اسلام و مسلمانان در فیلم فرانسوی «یک پیامبر» به کارگردانی ژاک اودیارد بپردازد. با تکیه بر نظریه بازنمایی استوارت هال، رویکرد شرق‌شناسی ادوارد سعید و گفتمان اسلام هراسی مطرح شده توسط سعید رضا عاملی، این مقاله، بر اساس پنج رمزگان بارتی دخیل در روایت و مربع ایدئولوژیک ون دایک فیلم ذکر شده را مورد بررسی قرار ‌دهد. بر اساس این رویکرد، سعی داریم به این سوال پاسخ دهیم که اسلام و مسلمانان در این فیلم چگونه بازنمایی شده‌اند؟ پنج رمزگان بارتی عبارتند از رمزگان هرمنوتیکی، دالی یا ضمنی، نمادین، کنش‌های روایی و فرهنگی. در ابتدا با تشریح این مفاهیم سعی در کشف کلیشه‌هایی که جنبه اسلام‌هراسانه این فیلم‌ را نشان می‌دهد، داریم. در آخر به این نتیجه می‌رسیم که فیلم یک پیامبر سعی در القای اسلام‌هراسی داشته و تنها جنبه‌های منفی مسلمانان را بازنمایی کرده‌است.

کلیدواژه‌ها