مطالعه تحلیلی ویژگی و وجوه زیبایی‌شناختی آثار حسین دستخوش همدانی(نقاش مکتب قهوه‌خانه‌ای)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه نقاشی دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 عضو هیئت‌علمی دانشکده هنر دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران

چکیده

نقاشی قهوه‌خانه‌ای در اواخر دوره قاجاریه و جنبش مشروطیت با درون‌مایه رزمی، بزمی و مذهبی، به دست هنرمندانی مکتب­ ندیده در قهوه‌خانه‌ها شکل گرفت. یکی از هنرمندان این مکتب «حسین دستخوش همدانی» است که علاوه­ ­بر نقاشی قهوه­خانه­ای با موضوعات حماسی و مذهبی، در زمینه‌های مختلفی نیز نظیر پرده درویشی به خلق اثر پرداخته و به­عنوان یکی از سرآمدان آن در این حوزه بدل شده است. هدف از این پژوهش بررسی سیر فعالیت هنری، معرفی هنرمند و تبیین وجوه زیبایی شناختی، ترکیب، فرم و رنگ در آثار حسین دستخوش همدانی می­باشد. سؤالات اصلی پژوهش عبارتند از: 1.ویژگی و وجوه زیبایی‌شناختی آثار نقاشی قهوه‌خانه‌ای حسین دستخوش همدانی چیست؟ 2.وجوه افتراق آثار این هنرمند با سایر نقاشان مکتب قهوه‌خانه‌ای کدمند؟ این پژوهش به شیوۀ توصیفی تحلیلی بامطالعه تطبیقی انجام‌شده و برای جمع‌آوری اطلاعات موردنیاز از روش اسنادی کتابخانه­ای و میدانی با مشاهده آثار ، مصاحبه و عکاسی از اصل تابلوها استفاده گردیده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که تجربیات متفاوت هنرمند در حوزه‌های دیگر نقاشی، در ارتقای سطح کیفی، بصری، تکنیکی و محتوایی آثار نقاشی مکتب قهوه‌خانه‌ای وی تأثیری مثبت داشته و بیشترین تأثیر هنرمند از سبک‌کاری مرحوم مدبر بوده است. از وجوه زیبایی شناختی آثار وی نیز توجه به معماری و تزیینات آن و در نظر گرفتن اصل زیبایی در خلق آثار، با پرهیز از خونریزی و وارد نمودن اغراض و احساسات شخصی در پرداخت چهره­ها است. هم‌چنین از وجوه تمایز آثار دستخوش نیز ایجاد نوعی تعادل میان خیالی‌سازی و واقعیت سازی و پرهیز از غلط‌سازی است.

کلیدواژه‌ها