عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم، ایران
چکیده
سرمایه اجتماعی (social capital)یکی از عرصه‌های مهم سرمایه محسوب می‌شود. عوامل مختلف اعتقادی، ارزشی، اخلاقی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در تعمیق و گسترش سرمایه اجتماعی نقش دارد. مؤلفه‌های اجتماعی یکی از عوامل مهم آن به‌شمار می‌رود. از منظر جامعه‌شناسان عناصری چون: ارتباطات و روابط اجتماعی، اعتماد عمومی، همکاری و همیاری، همبستگی و انسجام اجتماعی و... از مقومات اصلی سرمایه اجتماعی و از ارکان آن به‌حساب می‌آیند؛ به‌گونه‌ای که با آنها هویت نظام اجتماعی شکل می‌گیرد و پویا و شکوفا می‌شود. فرهنگ انتظار علاوه بر کارکردش در حوزه‌های فردی در حوزه‌های اجتماعی نیز نقش پررنگی دارد. تعمیق و تحکیم سرمایه اجتماعی یکی از آنهاست و از این جهت می‌تواند کارکردهای مناسبی را به‌دنبال داشته باشد. پژوهش پیش‌رو که از نوع تحقیقات اکتشافی است با روش تحلیل کیفی و با ابزار گردآوری اطلاعات در اسناد موجود از طریق کتابخانه«نقش فرهنگ انتظار در تقویت سرمایه اجتماعی» را مورد بررسی قرار داده و ضمن تبیین مفاهیم کلیدی، به این سؤال پاسخ داده است‌که: فرهنگ انتظار چه نقشی در تقویت سرمایه اجتماعی دارد؟ از مهم‌ترین یافته‌ها و نوآوری‌های این مقاله تبیین کارکردهای فرهنگ انتظار برای تقویت و تعمیق سرمایه اجتماعی با تأکید بر مؤلفه‌های اجتماعی است و در این خصوص از نقش سه مؤلفه: 1. نظم و انضباط اجتماعی؛ 2. اتحاد و انسجام اجتماعی؛ 3. پیوندها و روابط اجتماعی با تأکید بر نقش آنها در تقویت سرمایه اجتماعی گفتگو شده است.
