بررسی ساخت‌های زبانی، هنری و ایدئولوژیک در «اشعار انتظار» قیصر امین‌پور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه آموزش زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه فرهنگیان تهران، ایران

چکیده

انتظار موعود یکی از درونمای­های مسلط و منسجمی است که در شعر قیصر امین­پور دیده می­شود. انبوه تصاویر بدیع و بی­سابقۀ قیصر دربارۀ انتظار، تابعی از نگرش او به موعود و منجی­اش است و این مضمون زبان، اندیشه و جهان­بینی او را سازمان می­دهد. واژگان و تصاویری که قیصر دربارۀ موعود به کار برده است، کاملاً روشن و بدون هر­گونه ابهام و پیچیدگی است و او با استخدام کمترین واژگان، بیشترین معنا را خلق کرده است. انس و علاقه­ای که قیصر به موعود دارد، ایدئولوژی و نظام‌باوری او را شکل می­دهد و او برای مفهوم­سازی این ایدئولوژی، صناعات ادبی را به کار می­گیرد و با ایجاد یک رشته از تناسبات کلامی و استعاره­های ایدئولوژیک، به گفتمان خویش قدرت می­بخشد. در واقع او با استفاده از ابزارهای هنری کلام، اعتقاد به موعود را نوسازی کرده و این مفهوم را از چشم­اندازی بدیع و فاخر بیان می­کند. هدف اصلی این پژوهش بررسی ساخت­های زبانی، هنری و ایدئولوژیک در «اشعار انتظار» این شاعر معاصر است، از این رو، در جستار حاضر با روش توصیفی _ تحلیلی و با بهره­گیری از منابع کتابخانه­ای، دقایق و ظرایف هنری و واژگانی اشعار انتظار استخراج شد و در ادامه، ایدئولوژی حاکم بر اشعار او دربارۀ مفهوم «انتظار»، واکاوی گردید. نتایج نشان داد که شاعر تصاویر خلاقانه و ابداعی فراوانی برای مفهوم «انتظار» آفریده است.

کلیدواژه‌ها