معرفتشناسی ولایی در شعر فارسی در پی یافتن حقایقی از ادبیات دینی است که در آن به شناخت جایگاه و مقام ولایی حضرات معصومین: توجه شده است؛ جایگاهی که خود، نشاندهنده منزلت ماورایی و قدسی است و توصیف ممدوحان ولایی نیز ناشی از عظمت همان جایگاه است.
هنر و ادب دینی باید همیشه دو جنبه قدسی را در نظر داشته باشد که پیامبر اکرم6 در حدیث ثقلین به آنها سفارش کرده است: کتاب الهی و عترت اهلبیت:. در این نوشتار، دیدگاه ادبی سنایی غزنوی و بیدل دهلوی درباره معرفتشناسی ولایی بررسی شده است؛ دیدگاهی که هر دو عارف بزرگ عرفان اسلامی، ارادت خود را در مثنویهای «حدیقة الحقیقة» و «محیط اعظم» به پیشگاه مقام ولایی حضرت علی7 بیان کردهاند.
سنایی در حدیقة الحقیقة به موضوع غدیر و بیدل دهلوی به موضوع ولایت توجه داشته است که با توجه به مذهبشان، نوع دیدگاه آنان بررسی میشود.