پردازش توصیفی _ تحلیلی سیمای حضرت مهدی در شعر «ابوالمحاسن» و «همای شیرازی»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلام‌آباد غرب ، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی‌ارشد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران.

چکیده

انتظار ظهور حضرت مهدی4 از مهمّ‌ترین مسائل در حوزۀ مهدویّت است که در اندیشه شاعران به صورت زنده و کارآمد تجلّی پیدا کرده است؛ امری که با تفسیرها و برداشت‌های گوناگون در میان منتظران آن حضرت مطرح بوده است. در این میان، شمار بسیاری از شاعران به توصیف سیمای حضرت و تبیین مسئلۀ مهدویّت اقدام نموده‌اند؛ ابوالمحاسن (1293- 1344ه.ق) و همای شیرازی (1212- 1290ه.ق) از شاعران ملتزم به اهل‌بیت: و از ادیبان توانای ادب فارسی و تازی هستند که به خوبی توانسته‌اند با بیان شیوای خود، ارادت خالصانۀ خویش را به ساحت امام عصر4 در عرصۀ شعر به نمایش بگذارند.
 
نگارندگان در این جستار به دنبال آن بوده‌اند تا به روش توصیفی _ تحلیلی و بر مبنای مکتب آمریکایی ادبیّات تطبیقی اشتراکات فکری دو شاعر در زمینۀ‌هایی همچون: میلاد امام عصر4، سیمای امام، در انتظار ظهور منجی (انتظار و صبر و تأثّر اندوه در فراق و اشتیاق)، غیبت، مدینه فاضله مهدوی، برپایی عدالت، مبارزه با ظلم وجور (مبارزه با بدعت‌ها)، احیای سنت پیامبر6 و... را با استناد به شواهدی از اشعار این شاعران، به نمایش گذاشته و به بررسی سیمای مهدویّت در شعر این دو شاعر بپردازند. 
انتظار ظهور حضرت مهدی4 از مهمّ‌ترین مسائل در حوزۀ مهدویّت است که در اندیشه شاعران به صورت زنده و کارآمد تجلّی پیدا کرده است؛ امری که با تفسیرها و برداشت‌های گوناگون در میان منتظران آن حضرت مطرح بوده است. در این میان، شمار بسیاری از شاعران به توصیف سیمای حضرت و تبیین مسئلۀ مهدویّت اقدام نموده‌اند؛ ابوالمحاسن (1293- 1344ه.ق) و همای شیرازی (1212- 1290ه.ق) از شاعران ملتزم به اهل‌بیت: و از ادیبان توانای ادب فارسی و تازی هستند که به خوبی توانسته‌اند با بیان شیوای خود، ارادت خالصانۀ خویش را به ساحت امام عصر4 در عرصۀ شعر به نمایش بگذارند.
نگارندگان در این جستار به دنبال آن بوده‌اند تا به روش توصیفی _ تحلیلی و بر مبنای مکتب آمریکایی ادبیّات تطبیقی[1] اشتراکات فکری دو شاعر در زمینۀ‌هایی همچون: میلاد امام عصر4، سیمای امام، در انتظار ظهور منجی (انتظار و صبر و تأثّر اندوه در فراق و اشتیاق)، غیبت، مدینه فاضله مهدوی، برپایی عدالت، مبارزه با ظلم وجور (مبارزه با بدعت‌ها)، احیای سنت پیامبر6 و... را با استناد به شواهدی از اشعار این شاعران، به نمایش گذاشته و به بررسی سیمای مهدویّت در شعر این دو شاعر بپردازند.



[1]. پژوهش حاضر بر اساس مکتب آمریکایی ادبیّات تطبیقی، که تأکید بر مطالعات زیباشناختی، میان رشته‌ای و بینافرهنگی از ویژگی‌های برجستۀ این نظریه است، پیش رفته است.