تحلیل تلفیق مفهومی نور و جلوه‌های نوری حضرت قائم با تکیه بر آیات قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 ستادیار مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی امام کاظم، قم، ایران

2 دانش‌آموخته سطح چهار تفسیر تطبیقی مؤسسه آموزش عالی حوزوی رکن الهدی قم، ایران

چکیده

تلفیق مفهومی از چارچوب‌های معناشناسی است که بر پیدایش و تبیین مفهوم یا ساختار نوظهور تأکید دارد. در این پژوهش تلاش بر این است که با استفاده از نظریه تلفیق مفهومی، نور و جلوه‌های نوری حضرت قائم4 با رویکرد قرآن‌بنیان مورد بررسی قرار گیرد. پس از تحلیل داده‌های پژوهش در چارچوب نظریه تلفیق مفهومی مشخص شد که واژه‌های نور، فجر، انهار، بروج و خُنَّس در پرتو تأویلات احادیثی ذیل آیات قرآن که برای حضرت قائم4 به کار برده شده است، دارای سه تناسب در کارکرد، مقام و حقیقت هستند؛ به این معنا که کارکرد آنها نمادی از حیات و حرکت است که با نورانیت هرچند خُنَّس‌گونه حضرت قائم4، زدودن تاریکی‌ها و ظلمت‌ها اتفاق می‌افتد و جهان هستی به حرکت و پویایی خود با ظهور ناهار و طلوع فجر در مسیر بالندگی ادامه می‌دهد و تناسب مقامی در بین عناصر چهارگانه در بالاترین مکان با ظهور و بروز نور وجودی امامت است که ثمربخشی اعمال و حفظ و ارتقاء فضیلت‌ها در سایۀ جایگاه مقامی این نور در دوازدهمین برج از بروج دوازده‌گانه تجلی می‌یابد؛ ضمن این‌که همه انوار عالم دارای یک حقیقت مشترکه هستند که ظهورات یک منبع و واسطۀ فیض یک اصل جامع‌اند که تجلی و جلوه‌های آن نور حقه حقیقیه می‌باشند که هم در برپایی جهان هستی و نظام تکوین و هم در تدوین نظام تشریع و هم در تعیین و تکلیف نظام آخرت و قیامت نقش ایفا می‌کنند.

کلیدواژه‌ها